Cá phèn: 7 cách chế biến món ăn ngon đơn giản nhất tại nhà

1. Cá phèn là gì, sống ở đâu?

Cá phèn hay còn có tên gọi khác là cá thèn. Đây là một trong những loài cá có số lượng phong phú nhất hiện nay, thường tập trung thành đàn ở khu vực gần bờ, các rạn san hô hoặc các vịnh biển phía Tây Thái Bình Dương, Úc, Nhật Bản và một số quốc gia Đông Nam Á.

Cá phèn có thân thon dài và dẹt hai bên, đuôi cá thon dài. Đầu cá lớn, miệng cá tù và ngắn. Mắt cá nhỏ, toàn thân được bao phủ bởi lớp vảy lược nhỏ.

Ở nước ta, loài cá này thường tập trung ở vùng vịnh Quảng Ninh và vùng biển thuộc Duyên hải Nam Trung Bộ. Mặc dù, cá phèn đa dạng chủng loại như: cá phèn khoai, phèn hồng, phèn 2 sọc, phèn râu,… nhưng ở Việt Nam chỉ có hai loại chính đó là cá phèn hồng và phèn râu.

2. Cách làm các món ăn ngon từ cá phèn đơn giản nhất tại nhà

2.1. Cách nấu cá phèn kho tiêu

2.1.1. Nguyên liệu

• Cá phèn
• Ớt bột và dầu ăn
• Nước mắm
• Nước màu kho cá
• Gia vị thông dụng: muối, đường, bột ngọt và hạt tiêu xay.

Mẹo chọn cá tươi ngon: Khi mua bạn nên chọn những con có mắt trong suốt và hơi lồi. Mang cá hồng tươi, vẩy óng ánh và da không có màu lạ. Khi nhấn vào thân cá có cảm giác cứng nhất định, phần thịt kết dính chắc chắn, đàn hồi và không để lại vết lõm. Không mua cá mắt bị mờ đục hoặc lõm xuống, màu nhợt nhạt, mềm nhũn có mùi hôi ươn.

2.1.2. Cách chế biến cá phèn kho tiêu

• Bước 1: Cá phèn mua về thì làm sạch ruột, cắt bỏ đầu cá, cạo vảy rồi rửa sạch với nước muối pha loãng và rửa lại vài lần rồi để ráo. Ngoài ra, để giúp cá sạch và khử mùi hiệu quả. Ban có thể sử dụng nước cốt chanh hoặc rượu trắng pha loãng để ngâm cá trong khoảng 10 phút rồi rửa lại 2 đến 3 lần với nước sạch.
• Bước 2: Cho cá vào nồi và ướp với các nguyên liệu gồm: hạt tiêu, ớt bột, bột ngọt, đường, nước mắm, dầu ăn và 1 ít màu kho cá. Sau khi đã cho đầy đủ các nguyên liệu vào thì đảo nhẹ để các gia vị thấm đều cá. Ướp cá từ 10 – 15 phút sau đó cho 1 ít nước lọc vào ngập cá và lắc nhẹ để tan gia vị.
• Bước 3: Bắc nồi cá đã ướp lên bếp, đun cho đến khi cá sôi thì đảo nhẹ cá lần nữa và giảm lửa nhỏ. Kho đến khi cá dậy mùi thơm và sệt lại 1/2 so với lượng nước ban đầu thì nêm nếm lại gia vị cho vừa ăn rồi tắt bếp. Vậy là món cá kho tiêu mềm với vị cay của bột ớt thấm đẫm gia vị đã hoàn thành.

2.2. Cách làm món cá chiên sả ớt

2.2.1. Nguyên liệu

• Cá phèn tươi
• Sả, ớt tươi
• Muối, mì chính, hạt nêm
• Dầu ăn
• Nước mắm

2.2.2. Cách làm món cá phèn chiên sả ớt

• Bước 1: Cá mua ngoài chợ về thì rửa sạch, dùng muối xát qua cho thật sạch và hết tanh. Để cá ra rổ cho ráo nước và lấy dao khứa lên thân cá để khi ướp ngấm đều gia vị và chiên sẽ vàng giòn hơn.
• Bước 2: Sả sau khi lấy về thì bóc hết vỏ già bên ngoài và rửa sạch. Sau đó đem sả và ớt đi băm nhỏ rồi cho vào bát ướp cùng với gia vi khoảng nửa tiếng để cá ngấm đều gia vị.
• Bước 3: Cho dầu vào trong chảo và chiên cá cho vàng đều các mặt. Khi chiên cho nhiều dầu và lật qua lật lại để cá không bị cháy.

2.3. Cách nấu cá phèn kho thịt ba chỉ

2.3.1. Nguyên liệu

• Cá phèn, thịt ba chỉ
• 4 muỗng nước mắm
• 4 muỗng đường (trong đó 2 muỗng để tạo nước màu kho cá)
• 1/2 muỗng cafe tiêu
• 3 muỗng canh dầu ăn
• 8 – 10 trái ớt
• 3 củ hành tím
• 1 muỗng dầu hào
• Hành lá

2.3.2. Cách làm cá phèn kho thịt ba chỉ

• Bước 1: Làm nóng chảo cho dầu ăn hoặc mỡ, 2 muỗng đường vào thắng tạo màu cánh dán để làm màu kho cá.
• Bước 2: Cho cá, thịt và tất cả gia vị vào ướp khoảng 30 phút đến 1h để thấm và cứng cá. Sau khi cá thấm thì cho thêm 1/2 chén nước. Đun đến khi sôi thì vớt bọt và hạ lửa nhỏ, nấu cho đến khi gần cạn nước và sệt lại là được. Lúc này, bạn nêm nếm lại sao cho vừa khẩu vị của gia đình mình là được.
• Dọn cá kho thịt ba chỉ thơm ngon ra dĩa và thưởng thức.

2.4. Cách làm món cá phèn kho nghệ

2.4.1. Nguyên liệu

• Cá phèn
• Nghệ tươi (hoặc dùng bột nghệ)
• Tỏi: 3 tép
• Hành tím: 2 củ
• Ớt: 2 trái
• Nước mắm: 1 muỗng canh
• Dầu ăn: 2 muỗng canh
• Gia vị thông dụng: muối, tiêu xay, đường và hạt nêm

2.4.2. Cách chế biến cá phèn kho nghệ

• Bước 1: Cá phèn mua về làm sạch vảy, bỏ mang và ruột cá rồi khử tanh bằng cách ngâm cá trong nước muối pha loãng khoảng 10 phút rồi vớt ra, rửa sạch lại bằng nước.
• Bước 2: Cho 2 củ hành tím, 3 tép tỏi, 2 trái ớt tươi, 1 muỗng canh đường và 1 muỗng cà phê muối vào trong cối giã nhỏ. Cho cá phèn vào tô lớn rồi cho phần gia vị đã giã nhỏ, 1 muỗng canh nước mắm, 2 muỗng cà phê tiêu xay, 2 muỗng cà phê hạt nêm và trộn đều tất cả. Ướp cá trong khoảng 1 tiếng để cá ngấm gia vị thì khi kho sẽ ngon hơn.
• Bước 3: Bắc nồi lên trên bếp rồi cho vào 2 muỗng canh dầu ăn sau đó đun nóng. Khi dầu đã nóng thì bạn hãy vớt phần hành tỏi dùng để ướp cá vào để phi thơm. Khi hành tỏi đã vàng thơm, thì bạn cho cá vào kho ở lửa lớn cho tới khi sôi. Tiếp theo thì cho khoảng 1/2 chén nước nhỏ vào tô đựng cá ướp, tráng qua lớp gia vị còn sót lại trong tô rồi đổ vào nồi kho. Hạ nhỏ lửa rồi đun trong 20 – 25 phút cho đến khi nước cạn và sệt lại là hoàn thành.

Cá phèn kho nghệ thấm đều gia vị, thịt cá tươi ngon quyện cùng vị cay nồng của các loại gia vị và mùi thơm của nghệ tươi. Đây chắc chắn là một món ăn cực hao cơm cho những ngày mưa lạnh.

2.5. Cách chiên cá phèn bằng nồi chiên không dầu

2.5.1. Nguyên liệu

• Cá phèn
• Dầu ăn
• Gia vị thông dụng: muối, hạt nêm và tiêu
• Nồi chiên không dầu, dao, dĩa, muỗng,…

2.5.2. Cách chiên cá phèn bằng nồi chiên không dầu

• Bước 1: Cá mua về rồi dùng muối chà xát lên toàn thân cá đến khi sạch. Sau đó rửa sạch lại với nước nhiều lần, để cho ráo rồi dùng dao khứa nhẹ vài đường trên 2 mặt của thân cá để dễ dàng thấm gia vị khi ướp hơn.
• Bước 2: Ướp cá với 2 muỗng canh hạt nêm, 1 muỗng cà phê hạt tiêu, trộn đều rồi để yên khoảng 15 – 20 phút để cá thấm gia vị.
• Bước 3: Cho cá vào trong nồi chiên không dầu, chiên lần 1 ở 160 độ C trong 10 phút. Sau đó phết 1 ít dầu ăn lên cả 2 mặt cá rồi lật mặt cá lại và chiên tiếp lần 2 ở 200 độ C trong 7 phút, khi thấy cá đã vàng thì cho ra đĩa và thưởng thức.
• Bước 4: Cá phèn chiên bên ngoài thì giòn, bên trong chín mềm, ngọt thịt, thấm gia vị chắc chắn sẽ hao cơm cực kỳ đấy.

2.6. Cách làm món chả cá dai ngon từ cá phèn

2.6.1. Nguyên liệu

• Cá phèn quéo (lấy thịt, lóc bỏ xương): 2kg
• Vài nhánh hành lá băm nhỏ
• Gia vị: 1/2 thìa cà phê tiêu xay, 1/2 thìa cà phê bột ớt, 1/2 thìa cà phê muối, ít bột nêm

2.6.2. Cách làm chả cá phèn dai ngon

• Xay hoặc giã nhuyễn thịt cá, rồi cho vào tô sạch. Thêm gia vị cùng hành lá vào trộn đều với cá xay, dùng muỗng quết cho thành chả dẻo dai và có độ dính.
• Chia chả cá thành các phần nhỏ vừa ăn, vo viên rồi nắn hơi dẹt. Đun nóng khoảng 250 ml dầu ăn trong chảo vừa. Gắp chả cá vào chảo, rán 2 mặt cho chín vàng đều thì vớt ra dĩa có lót giấy thấm dầu.
• Thưởng thức chả cá với tương ớt ăn kèm.

2.7. Cách nấu cá kho mật ong

2.7.1. Nguyên liệu

• 500 gram cá tươi (đã làm sạch vây, ruột, đánh vẩy, rửa sạch)
• 3 muỗng canh dầu ăn
• Gia vị: 1 muỗng canh hành tím và tỏi băm; 1/2 thìa cà phê tiêu xay; 3 muỗng canh mật ong; 2 muỗng canh nước mắm; 3 muỗng canh nước lọc; xíu bột ngọt
• 1 – 2 trái ớt đỏ (rửa sạch, bỏ cuống)

2.7.2. Cách làm món cá phèn kho mật ong

• Đun nóng dầu ăn trong chảo, cho hành tím và tỏi băm vào chảo phi thơm. Sau đó, tắt bếp, để nguội bớt. Cho các gia vị còn lại vào chảo, khuấy đều.
• Gắp cá vào chảo cho ngập nước sốt, ướp tầm 15 phút mỗi mặt. Sau đó, bật bếp trở lại, đun sôi nước dùng. Vặn lửa nho, thêm ớt trái vào nồi, kho cá khoảng 20 – 25 phút đến khi nước cạn bớt sền sệt thì tắt bếp.
• Dọn cá kho mật ong lên dĩa, chấm kèm rau luộc thơm ngon.

3. Bà bầu ăn loại cá này được không?

Cá phèn có thân mình dày, nhiều thịt lại ít xương. Thịt của chúng có chứa nhiều chất dinh dưỡng cực tốt cho sức khỏe. Trong cá phèn ngoài đạm, Iot, axit béo hòa tan, vitamin A, D, B2,.., thì còn có hợp chất omega – 3 và DHA cực tốt. Đây đều là những chất dinh dưỡng có vai trò quan trọng trong sự thúc đẩy phát triển trí não của trẻ em và hỗ trợ sức khỏe cho người già tốt hơn.

Vậy nên, cá phèn chắc chắn là một lựa chọn vô cùng tốt trong khẩu phần ăn của các bà bầu. Tuy nhiên, lượng cá ăn hằng ngày cần phải tuân thủ theo đúng quy định của bác sĩ để đảm bảo đủ chất, đủ lượng cho sự phát triển của cả mẹ và bé.

Tóm lại, cá là nguồn thực phẩm dồi dào dinh dưỡng, thích hợp để tẩm bổ cho cả gia đình. Hy vọng từ những công thức trên, bạn có thể trổ tài để làm ra những món ngon từ cá phèn cho gia đình mình thưởng thức. Chúc các bạn thành công.

Bích Tuyền