1. Hướng dẫn làm gỏi đu đủ miền Bắc với tai heo
1.1. Nguyên liệu
Cách làm nộm đu đủ miền Bắc với tai heo gồm các thành phần nguyên liệu với tỷ lệ như sau:
- 700 gram đu đủ xanh
- 150 gram tai heo
- 200 gram tôm tươi đã rửa, bóc vỏ sạch
- 100 gram cà rốt đã gọt vỏ, thái sợi nhà chừng 4 – 5cm
- 2 trái chanh tươi
- 100 gram lạc (đậu phộng) rang đã bỏ vỏ, giã nhỏ
- 1 trái ớt tươi
- 1 củ tỏi
- 20 gram ngò rí rửa sạch, để ráo, xắt nhỏ
- Gia vị: Nước mắm ngon, muối ăn, đường, hạt nêm (hoặc thêm nữa tùy khẩu vị)
Lưu ý: Nếu không muốn ăn tai heo, tôm, bạn có thể bỏ nguyên liệu này và trộn các phần còn lại với nhau để làm món nộm đu đủ đơn thuần giòn ngon.
1.2. Cách làm nộm đu đủ miền Bắc với tai heo
1.2.1. Sơ chế nguyên liệu
- Đu đủ xanh đem gọt vỏ (trước đó nhớ lấy dao rạch dọc trái vào đường để mủ chảy hết ra ngoài), rửa sạch.
- Ngâm đu đủ xanh với nước khoảng 15 phút cho sạch mủ hoàn toàn.
- Vớt đu đủ ra, cắt dọc trái, bỏ hạt.
- Sau đó, nạo đu đủ thành sợi hình như que diêm.
- Lấy một cái thau vừa đủ, cho cả đu đủ và cà rốt đã bào sợi cùng 1 thìa cà phê muối vào xóc đều. Cách làm nộm đu đủ miền Bắc ở khâu này cần bóp kỹ các nguyên liệu cho đến khi ra hết nước. Có như vậy, đu đủ và cà rốt mới mềm và giòn.
- Chắt bỏ hết phần nước tiết ra, để đu đủ và cà rốt ráo nước.
- Dùng muối hột chà xát khử mùi tai heo, rồi rửa tai heo lại với nước sạch, để ráo.
- Bắc nồi, luộc chín tai heo với 1/2 thìa muối, 1 thìa hạt nêm, 1/2 thìa đường. Canh tai heo vừa chín thì bạn vớt ra, thái mỏng.
- Tôm sau khi sơ chế thì cho vào nồi nhỏ luộc với ít muối, đường, hạt nêm. Vớt tôm chín, cắt đôi dọc thân tôm.
1.2.2. Cách làm nộm đu đủ miền Bắc
- Công thức pha nước mắm trộn gỏi đu đủ xanh miền Bắc: Pha 3 thìa cà phê nước mắm, 3 thìa cà phê đường, nước cốt chanh 2 trái, 1 chén nước lọc, khuấy cho tan hòa quyện. Giã tỏi, ớt riêng rồi cho vào hỗn hợp nước mắm quấy chung.
- Lấy tô lớn sâu lòng, cho tất cả nguyên liệu (tôm, tai heo, đu đủ, cà rốt) vào xóc đều với hau, cùng với ngò rí.
- Từ từ rưới nước mắm đã pha vào, bóp đều với các nguyên liệu còn lại.
- Cách làm nộm đu đủ miền Bắc chua ngọt này để hỗn hợp ngấm gia vị khoảng 20 phút là có thể dùng được rồi.
- Khi ăn, rắc lạc rang lên trên, trang trí rau thơm, cà chua tùy ý tăng hương vị.
2. Cách làm nộm hoa đu đủ đực đặc trưng người Thái miền Tây Bắc
2.1. Nguyên liệu
Khác với cách làm nộm đu đủ miền Bắc khu vực dưới xuôi, món gỏi của người Thái không có độ chua ngọt của đường và chanh. Thay vào đó, món nộm đu đủ đặc sản núi rừng Tây Bắc này lại có vị mằn mặn của muối, cà rừng béo ngầy ngậy. Thêm nữa, hương thơm nồng mắc khén chính là điểm nhấn làm nên vị ngon khó quên của món ngon này. Thành phần nguyên liệu gồm:
- 1 nhánh hoa đu đủ đực
- Cà dại/ cà rừng đã rửa sạch, xắt thành khoanh tròn mỏng
- Rau thơm tùy sở thích: Rau mùi, húng tím,…đã rửa sạch, để ráo, có thể xắt nhỏ tùy ý
- Lạc rang
- Ít tỏi băm, ớt xắt, bột canh nêm nếm
2.2. Cách làm nộm đu đủ miền Bắc của người Thái
- Nhánh hoa đu đủ đực sau khi hái về thì bạn nhặt và rửa nước sạch. Lúc ngâm hoa trong thau nước, nhớ vẩy vẩy cho sạch tạp chất nhé.
- Vớt hoa đu đủ ra rổ, để ráo nước.
- Bắc nồi nước vừa, cho hoa đu đủ đực vào luộc chín. Cách làm nộm đu đủ miền Bắc của người Thái yêu cầu luộc hoa đu đủ vừa chín, không dai.
- Cho hoa đu đủ đực vừa luộc vào một cái âu, hoặc nồi sạch, rồi cho tất cả nguyên liệu vào (cà rừng, rau,…), nêm nếm gia vị trộn đều với nhau.
- Để yên hỗn hợp khoảng 20 phút cho ngấm hòa quyện. Giờ thì có thể bày biện ra trang trí và thưởng thức được rồi.
3. Bí quyết trộn gỏi đu đủ ngon đúng kiểu miền Bắc
- Trước khi gọt vỏ đu đu xanh, bạn nên dùng dao cắt nhẹ vài đường dọc theo thân trái. Cách làm nộm đu đủ miền Bắc thường áp dụng kiểu sơ chế này để mủ nhựa trắng trong vỏ đu đủ tiết hết ra ngoài. Phần mủ này nếu không được sơ chế sạch sẽ dễ khiến món ăn sau khi chế biến sẽ có vị đắng, rất khó ăn.
- Cách làm nộm đu đủ miền Bắc có rất nhiều biến tấu đa dạng. Bởi vì, ở mỗi vùng, miền sẽ có cách nêm nếm, sử dụng nguyên liệu trộn gỏi đu đủ khác nhau. Nếu muốn món gỏi có vị chua thanh hơn, bạn có thể thêm cà chua. Hoặc, bổ sung dưa leo cũng giúp món ngon giòn hơn.
2 cách làm nộm đu đủ miền Bắc trên đây là sự tổng hợp món nộm đu đủ chua ngọt miền xuôi và món hoa đu đủ đực om kiểu người Thái vùng Tây Bắc. Mỗi món ăn đều có hương vị thơm ngon rất riêng. Hơn nữa, món hoa đu đủ đực nộm cà rừng còn được xem là món ngon bài thuốc rất tốt. Bởi vì, theo Đông y, hoa đu đủ đực là thành phần có thể hỗ trợ ngăn ngừa được nhiều chứng bệnh – như tiểu đường, rối loạn tiêu hóa,…Để có một mùa Tết thưởng thức món ngon mỗi ngày đảm bảo sức khỏe thật tốt, bạn hãy chọn cho mình công thức nấu ăn phù hợp nhé!
Trúc Nguyễn tổng hợp