1. Cách pha nước mắm chay nấu từ nước dừa chua ngọt lên màu chuẩn đẹp
1.1. Nguyên liệu
Cách làm nước mắm chay, dù không sử dụng nước mắm cá cơm, nhưng vẫn lên màu chuẩn đẹp nhờ kết hợp một số thành phần đặc biệt. Trong số đó, phải kể đến cách nấu mắm chay từ nước dừa độc đáo dưới đây. Trước khi thực hiện món mắm chay kiểu mới này, bạn chuẩn bị các thành phần nguyên liệu như sau nhé:
- 3 tép tỏi vừa đã bóc vỏ
- 2 trái ớt nhỏ (có thể điều chỉnh độ cay theo khẩu vị)
- Nửa cốc nước cốt chanh (khoảng 2 trái chanh vừa)
- 1,5 cốc nước dừa tươi
- 3 muỗng canh đường trắng
- 1,5 thìa cà phê muối biển (hoặc giảm đi 1/2 nếu dùng muối ăn)
1.2. Cách làm nước mắm chua ngọt chay từ nước dừa
- Cho tỏi và ớt tươi đã cắt nhỏ vào cối, giã nhuyễn. Thêm một ít nước chanh và muối biển trong lúc nghiền tỏi ớt để giúp quá trình giã nguyên liệu nhanh hơn. Nếu không có cối và chày, bạn có thể băm 2 nguyên liệu này thật nhuyễn nhé.
- Cho tỏi ớt vừa băm vào chén sạch, thêm toàn bộ nguyên liệu còn lại vào, dùng muỗng khuấy đều tay cho hỗn hợp hòa tan hết. Nêm nếm, điều chỉnh tỷ lệ gia vị cho đến khi nước mắm có vị vừa miệng.
- Sau đó, có thể múc một ít nước mắm ra chén nhỏ, ăn kèm với bánh cuốn, chả giò chay, hoặc bún,…
- Để bảo quản, đổ nước mắm vào hũ sạch, đậy nắp chặt lại. Với cách pha này, nước mắm chay có thể để được 1 tháng vẫn giữ được vị chua ngọt thơm ngon đấy nhé.
1.3. Bí quyết pha nước mắm chay chua ngọt từ nước dừa
- Dùng nước dừa nguyên chất, không dùng loại có pha chất làm ngọt, đường hay siro nhé. Thậm chí, nước dừa đóng lon cũng không nên dùng, vì nó có chứa chất bảo quản. Các thành phần này có thể làm ảnh hưởng không tốt đến hương vị nước mắm chay chua ngọt sau khi pha.
- Bạn cũng có thể dùng nước lọc thay thế nước dừa, nhưng khi này, bạn cần phải thêm đường dừa để cân bằng độ ngọt. Nếu dùng nước để pha, nước mắm sẽ không giữ được lâu – chỉ trong vài tuần.
- Nếu không thích dùng ớt tươi trong công thức trên, bạn có thể làm tương ớt tỏi để thay thế.
2. Hướng dẫn cách làm nước mắm chay từ nước tương muối ớt và 7 UP
2.1. Nguyên liệu
Cách nấu mắm chay từ nước ngọt 7 UP có hương vị khá ngon, khá lạ, nên bạn vừa pha vừa có thể điều chỉnh lại tỷ lệ nguyên liệu dưới đây cho vừa miệng nhé. Các thành phần cần chuẩn bị gồm có:
- Nửa lon nước ngọt có gas 7 UP (hoặc thay thế bằng Sprite)
- 2 muỗng canh đường trắng
- 1 muỗng canh muối ăn
- 1 muỗng canh nước tương
- 2 trái ớt tươi giã nhuyễn (thay đổi số lượng theo khẩu vị)
- 2 muỗng canh nước cốt chanh đã bỏ hột
2.2. Cách làm mắm chay pha từ nước tương với muối, nước ngọt 7 UP
- Trong một tô sạch, bạn đổ nước ngọt 7 UP vào, rồi thêm đường vào. Dùng muỗng khuấy đều tay cho đường tan ra hoàn toàn.
- Thêm muối ăn, nước tương vào khuấy cùng hỗn hợp trên.
Mẹo: Nếu bạn muốn nước mắm chay có màu chuẩn hơn, bạn có thể tăng thêm 1 muỗng canh nước tương nhé.
- Cho nước ép chanh và ớt tươi vào chén nước tương, khuấy đều. Điều chỉnh hương vị nước mắm chay lại lần cuối cho vừa miệng là hoàn tất.
3. Cách nấu nước mắm chay từ đậu đen và khóm
3.1. Nguyên liệu
Nước mắm chay được chế biến từ đậu đen và khóm sẽ có vị ngọt ngọt, bùi bùi rất độc đáo. Để tạo độ mặn cân bằng cho nước chấm, bạn cần kết hợp các nguyên liệu theo tỷ lệ như sau:
- Hạt đậu đen (nên chọn hạt mẩy, tròn đều, có mùi thơm của đậu): 150 gram
- Nước lọc: 1,6 lít
- Dứa (khóm) đã gọt vỏ, cắt mắt và thái miếng nhỏ: 6 lạng
- Chân nấm đông cô: 50 gram
- Gia vị: 150 gram muối ăn, 50 gram bột nêm chay và 100 gram đường trắng.
3.2. Cách làm nước mắm đặc ăn chay từ đậu đen
- Ngâm đậu đen nửa tiếng, xả nước sạch, để rổ cho ráo nước. Sau đó, bắc chảo lên bếp, đun nóng, cho đậu đen vào rang khoảng 3 phút cho hạt đậu nở thơm lên.
- Với các miếng thơm, bạn cho vào máy sinh tố, hoặc máy xay gia vị, đánh thật nhuyễn, để một bên.
- Với chân nấm, bạn cắt rễ. Sau đó, ngâm nước muối cho mềm, rồi xả lại bằng nước sạch. Kế đến, cắt nấm thành miếng nhỏ hơn cho vừa ăn, để ráo nước.
- Bắc một nồi vừa lên bếp, thêm khóm với chân nấm, đỗ đen vào nồi. Châm nước lọc vào ngập nguyên liệu, đun lửa lớn cho sôi.
- Nấu đậu đen được nửa tiếng cho mềm, bạn bắt đầu nêm nếm gia vị cho vừa ăn.
- Nấu hỗn hợp trên thêm 1 giờ rồi tắt bếp, đợi nguội hoàn toàn.
- Lọc hỗn hợp qua rây để bỏ xác, thu phần nước mắm đậm màu, đậm vị và trong vắt.
- Giờ thì bạn có thể bảo quản nước mắm chay nấu từ đậu đen trong hũ sạch, bảo quản dùng lâu rồi đấy.
4. Cách nấu nước mắm chay đơn giản nhất từ dứa và muối hột
4.1. Nguyên liệu
Trong các công thức nước chấm Việt Nam, dứa gần như đóng một vai trò nhất định. Đây là loại trái cây chứa nhiều vitamin, có vị ngọt tự nhiên, nên có thể dùng để thay thế cho đường, tạo nên chén nước chấm có vị mặn hoặc chua ngọt hài hòa mà không gây ngán, và đặc biệt là ít chất béo. Để làm mắm chay đơn giản nhất từ thơm, bạn cần:
- Thơm chín đã cắt vỏ, bỏ lõi thái nhỏ: 2 trái
- Đường trắng: 50 – 100 gram (tùy khẩu vị)
- Muối hột: 150 gram
- Nước tương đậu nành: 100 ml
- Nước lọc: 1,5 lít
4.2. Cách làm nước mắm chay từ dứa và muối hột
- Bắc nồi vừa lên bếp, châm nước lọc vào nồi, thêm dứa vào, đun sôi.
- Sau đó, hạ lửa xuống mức vừa, nêm đường, muối hột và nước tương vào, khuấy đều, tiếp tục đun thêm 1 giờ nữa. Lâu lâu, khi nước sôi, bạn nhớ hớt lớp bọt nổi lên cho nước mắm trong màu nhé.
- Sau thời gian trên, bạn tắt bếp, để nước dứa thật nguội. Cuối cùng, tương tự như công thức thứ 3 ở trên, bạn gạn bỏ xác và chắt phần cốt nước tương nấu với khóm bằng cách lọc qua rây, hoặc tấm vải cotton sạch 2 – 3 lần.
- Đợi “nước mắm chay” nguội hẳn, bạn đổ vào hũ sạch kín và bảo quản. Trước khi đựng nước chấm, bạn phải đảm bảo tráng nước sôi khử trùng các vật dụng này và phơi nắng cho ráo, khử vi khuẩn đã nhé.
5. Hướng dẫn cách làm nước mắm chay ngon từ đậu nành và muối hạt
5.1. Nguyên liệu
Nấu nước mắm chay từ đậu nành cũng được xem là một hình thức nghệ thuật trong lĩnh vực ẩm thực chay. Không chỉ cầu kì từ khâu chuẩn bị nguyên liệu, các giai đoạn ủ mắm sao cho ngon, để được lâu và lên màu không khác gì nước mắm thật cũng là điều là không phải ai cũng thành công từ lần đầu thực hiện. Trước khi đến với các bước thực hiện ấy, bạn cần chuẩn bị các nguyên liệu sau (được đong đo bằng lon sữa bò):
- Hạt đậu nành (chọn tương tự đậu đen): 1 kí
- Muối hột: 7 lon
- Nước lọc: khoảng 20 lon (tương đương 7 lít)
- Vài lá chuối để ủ mắm
- Dụng cụ: rổ nhựa, nồi lớn hơn rổ có nắp đậy, khạp
Công thức mắm chay này đặc biệt không có đường, nên cực kì thân thiện với những ai ăn kiêng, hoặc có tiền sử bệnh tim mạch, tiểu đường,…
5.2. Cách làm nước mắm chay nấu từ đậu nành ngon tại nhà
Trước khi ủ đậu nành làm mắm chay, bạn cần ngâm hạt. Cho hạt đậu nành vừa mua vào thau nước sạch, để ngâm ít nhất 6 giờ (tốt nhất là ủ qua đêm). Mục đích của công đoạn này là giúp cho hạt đậu nở ra trong nước, trở nên mềm và khi nấu, có mùi thơm nồng, beo béo hơn.
Lưu ý: Ở bước này, bạn lưu ý ngâm đậu nành trong thời gian tối đa 8 tiếng thôi nhé. Không như các món ăn khác, khi nấu đậu nành làm nước mắm mà ngâm quá lâu thì thành phẩm dễ trở nên đục màu và rất đặc. Còn ngược lại, đậu nành ngâm chưa đủ độ mềm sẽ không phát huy được vị ngon, mùi thơm đặc trưng cho nước mắm sau khi nấu.
5.2.1. Cách ủ mắm chay nấu từ đậu nành đợt 1
- Sau khi ngâm, bạn đem đậu nành xả lại với nước lạnh khoảng 2 – 3 lần. Kế đến, vớt đậu chuyển sang rổ sạch.
- Phủ lá chuối lên trên rổ đậu, rồi cho vào nồi đã chuẩn bị, đậy nắp lại cho kín. Hoặc, bạn phủ bằng tấm nia, rồi bao lên trên bằng tấm vải mùng sạch để ủ đậu cũng được nhé.
- Để nồi đậu nành ở nơi thoáng mát, tránh ẩm mốc và vi khuẩn. Ủ đậu đúng 2 ngày và 2 đêm thì mở nắp nồi ra. Khi này, bạn sẽ thấy đậu dậy lên mùi lên men rất nồng, có tiết nước xuống nồi, vậy là đạt.
- Thêm muối hạt và nước sạch vào nồi nước đậu, đun cho sôi lên. Sau đó, lọc hỗn hợp qua rây nhiều lần cho trong màu, rồi rót vào khạp, đậy nắp.
- Đợi 2 ngày nữa (ủ đậu nành thêm 2 ngày) cho nước muối nấu lắng xuống dưới khạp. Kế đến, bạn lấy phần đậu đã lên men đậm mùi này vào khạp nước muối, dùng dụng cụ quấy đều hỗn hợp lên.
- Phơi khạp đậu nành pha nước muối ngoài nắng, ở bước này, có thể đóng nắp khạp hoặc không.
- Ủ đậu nành như vậy ít nhất 2 tháng là có thể chắt nước cốt ra dùng được. Cũng như các món ngâm lên men khác, bạn ủ càng lâu thì hương vị càng ngon, mắm chay này cũng thế.
5.2.2. Cách ủ mắm chay làm từ đậu nành đợt 2
Sau khi ủ đợt 1 được mẻ 7 lít nước mắm chay từ đậu nành lên men, bạn có thể chiết ra riêng 1 lít mắm để ủ tiếp cho các đợt sau, dùng dần ở nhà. Cách thực hiện như sau:
- Đổ 1 lít nước mắm đậu nành trên vào nồi.
- Chế thêm 6 lon (sữa bò) muối hạt vào nồi mắm, cùng với khoảng 19 lon (sữa bò) nước lọc, nấu cho sôi lên thì tắt bếp.
- Đợi hỗn hợp trên nguội thì đổ vào khạp, tiếp tục phơi ngoài nắng ít nhất 2 tháng nữa là có thêm mẻ mắm chay nữa để dùng. Cách này giúp bạn tiết kiệm thời gian, không cần phải ngâm lên men đậu từ bước thứ nhất. Để mắm trong màu, bạn có thể lọc qua rây vài lần nhé.
Cũng như các món ăn ngon mỗi ngày, một chén sốt chấm nhẹ nhàng đi kèm sẽ giúp các món ăn chay thêm ngon miệng và phù hợp khẩu vị hơn, nhất là món lẩu như lẩu nấm chay chẳng hạn. Cách làm nước mắm chay tại nhà lại vô cùng đơn giản, chỉ bao gồm vài bước cơ bản như bài viết trên đây đã hướng dẫn. Tuy nhiên, khi nấu nước mắm chay, bạn cần dùng thêm một số nguyên liệu chế biến cầu kì hơn mắm thật. Đổi lại, một bữa ăn siêu ngon, được cân bằng với đầy đủ hương vị quyện hòa trong chén nước chấm nhỏ sẽ khiến người khác phải ngước nhìn bạn ngưỡng mộ đấy. Chúc bạn thưởng thức những món chay ngon để đời sống tâm linh thêm phần phong phú nhé.
Bích Tuyền dịch và tổng hợp