1. Hạt sen tươi có làm mứt được hay không?
1.1. Mẹo chọn hạt sen tươi làm mứt ngon
Mứt hạt sen được làm bằng hạt sen tươi là cách chế biến mứt khá phức tạp, nhiều công đoạn cầu kì, nhưng đổi lại, thành phẩm có độ ngon giòn chuẩn vị và lưu giữ được gần như đủ chất dinh dưỡng. Hạt sen tươi được sử dụng nhiều trong các công thức chữa bệnh của y học Trung Quốc. Đồng thời, loại thảo dược này cũng được dùng nhiều trong nấu ăn, chẳng hạn như món mứt hạt sen. Một số tác dụng của loại hạt này đối với sức khỏe như: có lợi có người huyết áp cao, bệnh tim, béo phì. Ngoài ra, một số loại enzyme chống lão hóa trong hạt sen tươi còn giúp cải thiện các protein có vấn đề trong cơ thể.
Để chọn hạt sen làm mứt, bạn có thể mua loại hạt sen còn nguyên vỏ xanh. Sau khi mua về, sơ chế kỹ lưỡng (các bước sơ chế sẽ hướng dẫn ở phần tiếp theo) để hạt sen mềm và nở ra ngon hơn. Bạn cũng có thể mua loại hạt sen tươi đóng gói đã được bóc vỏ và thông tim sẵn, bán trong các siêu thị, cửa hàng tạp hóa để rút ngắn thời gian sơ chế nhé.
1.2. Cách chọn tỷ lệ đường và hạt sen tươi làm mứt hạt sen ngon đúng chuẩn
Thông thường, nếu dùng 1 kí hạt sen tươi sên thành mứt ngon dẻo đúng kiểu truyền thống thì bạn cần 900 gram đường trắng. Ngoài đường trắng, bạn có thể thay bằng đường phèn, hoặc kết hợp thêm bột nguyên liệu tạo màu tùy theo sở thích.
2. Những cách làm mứt hạt sen bằng hạt sen tươi cực ngon tại nhà
2.1. Cách làm mứt hạt sen từ hạt sen tươi bằng nước vôi trong
2.1.1. Nguyên liệu
- 700 gram hạt sen tươi chưa bóc vỏ
- 1 thau nước vôi trong
- 3 thìa cà phê muối ăn
- 1 thau nước sạch
- 1 miếng chanh tươi
- 630 gram đường trắng
- 1/8 thìa cà phê bột nở (hoặc muối nở)
- 1 ống vanilla
2.1.2. Sơ chế hạt sen tươi và ngâm nước vôi trong
- Với hạt sen đã bóc vỏ sẵn, bạn ngâm với nước vôi trong 6 tiếng. Riêng với hạt sen đã bóc vỏ thì bạn chỉ ngâm 2 giờ thôi nhé.
- Sau khi ngâm đủ thời gian, bạn vớt hạt sen ra, xả lại với nước lạnh thật nhiều lần. Bước này giúp loại bỏ sạch phần nước vôi trong vừa ngâm.
- Dùng dao cắt bỏ lớp vỏ xanh bên ngoài hạt sen, rồi thả vào thau nước muối ngâm. Ngâm hạt sen khoảng 15 phút thì vớt ra một cái rổ tre. Đeo găng tay vào, chà nhẹ hạt sen với rổ để làm tróc lớp vỏ ngoài sạch sẽ.
- Rửa hạt sen lại với nước sạch vài lần nữa, rồi tiếp tục để rổ cho ráo nước.
- Dùng tăm xiên vào đầu đen của hạt sen để đẩy tim sen ra ngoài. Sau khi thông tâm, bạn cho hạt sen vào thau nước sạch, để ráo nước.
2.1.3. Luộc hạt sen tươi trắng ngon và ngâm nước đá
- Bắc nồi nước sôi lên bếp, thả các hạt sen vừa thông tim vào luộc nửa tiếng. Để hạt sen trắng ngon, bạn cho 1 thìa cà phê muối và vắt miếng chanh vào nồi nước luộc nhé.
- Sau đó, vớt hạt sen ra, đổ nước luộc lần 1 đi. Bắc thêm nồi nước mới, đun sôi. Cho hạt sen trở lại nồi, luộc lần 2 thêm nửa tiếng nữa. Vớt hạt sen vừa luộc ra, ngâm vào thau nước đá 10 phút cho săn giòn lại.
Lưu ý: Nếu bạn dùng hạt sen tươi đóng gói thì cũng luộc 2 lần, mỗi lần chỉ kéo dài 10 phút thôi nhé.
- Vớt hạt sen ra, để thật ráo nước thì chuyển vào tô sạch.
- Thêm đường trắng vào tô hạt sen, trộn lên thật đều. Nếu bạn muốn dùng mứt hạt sen tươi giòn và mềm hơn thì chừa lại 50 gram đường dùng sau nhé.
2.1.4. Cách làm mứt hạt sen trắng ngon bằng hạt sen tươi
- Đổ nước đường ướp cùng hạt sen tươi vào chảo chống dính, bắc lên bếp. Bật lửa, sên mứt hạt sen tươi với lửa nhỏ trong 30 – 35 phút. Lâu lâu, nhớ mở nắp, dùng đũa đảo đều hạt sen cho ngấm đường đều và không bị khét.
- Thêm bột nở vào chảo, khuấy đều. Sau khi sên được nửa tiếng, bạn vặn lửa nhỏ nhất, mứt hạt sen phấn trắng (đường kết tinh) thì bạn cho vanilla vào, trộn đều.
- Đảo đều đến khi mứt hạt sen tươi dẻo và khô lại hoàn toàn thì tắt bếp. Đợi nguội, bạn cho mứt sen tươi vào hũ sạch, đậy nắp kín và bảo quản dùng dần.
2.2. Cách làm mứt hạt sen tươi đường phèn không cần nước vôi trong
2.2.1. Nguyên liệu
Dùng đường phèn thay cho đường trắng làm mứt hạt sen giúp rút ngắn thời gian sên mứt hơn. Bởi vì, đường phèn nhanh kết tinh và dễ ngấm vào nguyên liệu hơn so với đường trắng. Các thành phần nguyên liệu bạn cần như sau:
- Hạt sen tươi đã tách vỏ, thông tâm: nửa kí
- Đường phèn: 300 gram
- Nước hoa bưởi: 1 thìa cà phê (hoặc dùng 1 ống vani cũng được)
- 1 nhúm muối ăn
2.2.2. Cách làm mứt hạt sen bằng hạt sen tươi với đường phèn
- Ngâm sen với nước sạch ít nhất 4 giờ đồng hồ. Sau đó, vớt hạt sen ra rổ, để ráo nước hoàn toàn. Còn đường phèn thì cho vào máy xay sinh tố, đánh cho nhuyễn mịn.
- Thực hiện bước luộc hạt sen 2 lần tương tự mục 2.1.3 ở trên. Sau khi ngâm đá lạnh cho săn chắc lại, bạn vớt hạt sen ra, để khô nước hoàn toàn thì trộn với đường phèn. Ướp hạt sen với đường phèn ít nhất 2 giờ nhé.
- Sau khi ướp, bạn đổ toàn bộ hạt sen ngâm đường phèn vào chảo lớn, bắc lên bếp đun với lửa nhỏ. Đến khi nước đường sôi, đảo đều ít nhất nửa tiếng cho nước đường sền sệt lại. Khi thấy đường bắt đầu kết tinh lấm tấm trắng, bạn thêm nước hoa bưởi vào, trộn đều. Tiếp tục sên lửa nhỏ đến khi đường hoàn toàn kết tinh lại, đũa cầm nặng tay thì tắt bếp.
- Đợi mứt nguội, cho vào hũ kín bảo quản.
2.3. Cách làm mứt hạt sen trà xanh bằng hạt sen tươi
2.3.1. Nguyên liệu
- Nửa kí hạt sen tươi
- 300 gram đường kính trắng
- 1 muỗng canh bột matcha (Xem cách làm bột trà xanh từ lá trà tươi đơn giản tại nhà)
- 1/4 thìa cà phê muối ăn
2.3.2. Cách làm mứt hạt sen bằng hạt sen tươi và bột trà xanh matcha
- Sơ chế hạt sen tươi và thông tim tương tự các công thức đã hướng dẫn ở trên. Sau đó, thả hạt sen vào thau nước sạch khoảng 1 – 2 giờ, rồi vớt ra. Tiến hành bước luộc hạt sen 2 lần, mỗi lần 15 phút, rồi đem ngâm thau nước đá lạnh cho hạt săn chắc lại.
- Vớt hạt sen ra rổ sạch, đợi ráo hoàn toàn thì chuyển sang tô sạch. Thêm đường và bột matcha vào tô hạt sen, trộn đều lên. Ướp hạt sen khoảng 2 tiếng trước khi làm mứt.
- Bắc chảo chống dính sâu lòng lên bếp, chắt phần nước đường matcha ướp hạt sen vào chảo. Đun lửa vừa cho nước đường sôi lên. Nấu thêm 3 – 4 phút cho sệt lại thì cho hạt sen vào, đảo đều.
- Sên mứt khoảng 30 phút cho nước đường cạn sệt lại và gần kết tinh thì hạ lửa xuống mức liu riu. Tiếp tục đảo đều mứt, sên đến khi đường hoàn toàn kết tinh thành màu xanh matcha quanh hạt sen thì tắt bếp. Khi này, chảo vẫn còn nóng nên bạn vẫn dùng đũa đảo mứt để tránh cháy khét nhé. Đợi mứt nguội, bạn cho vào hũ kín bảo quản.
2.4. Cách làm mứt từ hạt sen tươi sốt caramen kiểu Thái
Hạt sen tươi sốt caramen là cách làm các món ăn vặt lạ miệng ở Việt Nam, nhưng là món tráng miệng ngọt truyền thống của người Thái Lan. Tên gọi của món ăn này là Med Bua Pad. Mỗi người có công thức chế biến món ăn vặt này khác nhau. Các bước thực hiện cơ bản là chiên hạt sen phủ caramen cho đến khi có độ giòn bên ngoài nhưng vẫn mềm bên trong là được. Hương vị món mứt này rất ngon, ngọt và giòn, dễ “gây nghiện”. Để thực hiện món ngon này, bạn chuẩn bị các nguyên liệu dưới đây.
2.4.1. Nguyên liệu
- 2 chén hạt sen tươi đã thông tim (ngâm nước 6 tiếng, rồi hấp chín, để trong tủ lạnh qua đêm)
- Nửa chén đường cọ
- 2 muỗng canh mật ong nguyên chất
- 1 thìa cà phê muối ăn
- 1 muỗng canh nước mắm loại ngon
- 1 muỗng canh rễ rau mùi, tỏi đập dập và tiêu đen xay
- Dầu cọ (để chiên)
- Dầu thực vật
2.4.2. Cách làm mứt hạt sen bằng hạt sen tươi sốt caramen của Thái
- Làm nóng chảo với lửa vừa, rồi đổ dầu cọ vào chảo.
- Thêm hạt sen tươi đã hấp vào chảo, đảo đều và chiên đến khi hạt chuyển sang màu vàng nhạt.
- Vớt hạt sen ra khay, hoặc dĩa có lót giấy thấm dầu.
- Thêm rau mùi, tỏi đã giã nhuyễn với tiêu đen xay vào chảo, đảo đều.
- Trộn đường cọ, muối, nước mắm và mật ong vào một chén nhỏ. Đổ phần nước sốt này vào chảo, trộn đều với phần gia vị.
- Cho hạt sen trở lại chảo, sên cho đến khi tạo thành lớp nước đường vàng màu cánh gián bám quanh hạt sen là được.
- Đợi nguội, có thể dọn món ăn lên chén và thưởng thức ngay. Hoặc, bạn bảo quản mứt hạt sen caramen này trong hũ sạch, kín để sử dụng dần nhé.
3. Những điều cần lưu ý khi ăn món ngon làm từ hạt sen tươi
Mặc dù bổ dưỡng, nhưng không phải ai cũng có thể hấp thụ loại hạt này. Các món ăn chế biến từ hạt sen nói chung có thể gây đầy hơi. Đồng thời, những ai từng có tiền sử về rối loạn nhịp tim thì nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi tiêu thụ hạt sen các loại, nhất là mứt hạt sen tươi. Cách tốt nhất để thưởng thức món tráng miệng nhẹ nhàng này an toàn cho sức khỏe là dùng trong bữa ăn nhẹ buổi tối kết hợp với một số loại rau xanh, củ quả khác nữa để tăng cường dưỡng nhất nhé.
Trong số các loại mứt Tết, cách làm mứt hạt sen bằng hạt sen có lẽ là công thức tốn nhiều thời gian sơ chế và chế biến nhất. Để làm cho hạt sen mềm, nở bung ra phát huy hết vị ngon bùi bùi và độ thơm, cùng các chất dinh dưỡng của mình, trước hết, bạn cần ngâm hạt với nước lạnh vài tiếng. Sau đó, trải qua 2 lần luộc kỹ để hạt sen mềm dẻo hơn. Cuối cùng mới đến công đoạn sên mứt thành phẩm. Dù thế, món ngon ngày Tết vẫn được nhiều người ưa chuộng, không chỉ bởi hương vị, mà còn bởi những tác dụng mà nguyên liệu này đem đến cho sức khỏe nói chung. Đầu năm mới, để không khí hứng khởi hơn, hãy thử làm mứt từ hạt sen tươi vị trà xanh matcha vừa đẹp mắt, vừa hấp dẫn trên đây đãi khách nhé!
Trúc Nguyễn dịch và tổng hợp